5/1-C TAM MÜKELLEF ANONİM ŞİRKETLERİN YURT DIŞI İŞTİRAK HİSSELERİ SATIŞ KAZANCI İSTİSNASI

Bu istisna türünden yalnızca tam mükellefiyete tabi anonim şirketler yararlanabilir. Bu istisnanın temel şartları ise şöyle; 

• Her birinin sermayesine en az %10 oranında iştirak ettiği, kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan anonim ve limited şirket niteliğindeki yurt dışı iştiraklere sahip olan,

• İştiraklerinin değeri, nakit varlıklar dışında kalan aktif toplamının en az %75’ine tekabül eden ve elde edildiği tarih itibari ile aralıksız en az 1 yıl koruyabilmiş olan,

• Elden çıkarma tarihi itibariyle en az 2 tam yıl (730) gün aktifte tutulmuş olan iştirak hisselerinin satışından doğan kazançlar bu istisna kapsamındadır.

• Nakit arlık dışında kalan aktif toplamının %80’i, tanımlanan iştiraklerden oluşan bir anonim şirket ayrıca nakit varlıklar dışındaki aktif toplamının %5’ine denk gelen ve maddede tanımlanmış olan (%10’dan düşük ve 1 yıldan az süredir) iştirak hisseleri de bulunabilir ve istisna uygulamasına olumsuz bir etkisi olmaz.

ÖRNEK:

 

Tam mükellef MRT A.Ş. aktif varlıkları aşağıdaki şekilde oluşmuştur:

	Tutar	İktisap Tarihi	İştirak Oranı
Nakit varlıklar	40.000,00
Bankalar	500.000,00
Maddi Duran Varlıklar	300.000,00
Yurt Dışı İştirak Hissesi(A)	150.000,00	05.11.2020	%25
Yurt Dışı İştirak Hissesi(B)	770.000,00	03.07.2019	%40
Yurt Dışı İştirak Hissesi(C)	550.000,00	03.07.2019	%15
Yurt Dışı İştirak Hissesi(D)	90.000,00	24.04.2019	%5
Toplam	2.400.000,00

 

MRT A.Ş. aktifinde yer alan anonim ve limited şirketlere ait iştirak hisselerinin tamamını 15.09.20222 tarihinde satmıştır. MRT A.Ş.’nin

Nakit Varlıklar dışındaki tutarı bulabilmek için, aktif toplamından nakit varlıklar ve bankalar toplamını çıkarmamız gerekiyor.

2.400.000,00 – 540.000,00=1.860.000,00

Satışın gerçekleştirildiği 15.09.2022 tarihi itibarıyla, sermayesine %10’dan fazla iştirak edilmiş olan yurt dışı iştirak (A,B,C) hisselerinin toplamı1.470.00,00 TL olup bu iştirak hisselerinin nakit varlıklar dışındaki aktif toplamına oranı 1.470.000,00/1.860.000,00 X 100=%79 olarak hesaplanır. Bu hesaplama yapılırken D hissesi iştirak oranı % 5 olduğu ve %10 şartını sağlamadığı için dikkate alınmamıştır. Bu oran aralıksız bir süreyle %75’in altına düşmemiştir.

MRT A.Ş.’nin yurt dışı iştirak hisselerinin satışını gerçekleştirdiği 15.09.2022 tarihi itibari ile aralıksız 1 yıl süreyle ve en az %10’luk payla sahip olduğu yurt dışı iştirak hisselerinin toplamının nakit varlıklar dışındaki aktif toplamına oranı % 79 olduğundan (bir yıl süreyle de %75’in altına düşmediğinden) %10 ve %75’lik şartlar sağlanmıştır.

Bu durumda 2022 yılına ilişkin olarak verilecek kurumla vergisi beyannamesinde dikkate alınacak hususlar aşağıdaki gibidir:

B ve C’ye ait iştirak hisseleri iki yıldan fazla süreyle elde tutulmuştur. Bu nedenle bunların satışından sağlanan kazançlar kurumlar vergisinden istisnadır.

A’ya ait iştirak hisseleri ise iki yıldan daha az süreyle elde tutulmuştur. Bu nedenle, A’ya ait iştirak hisselerinin satışından sağlanan kazanç için kurumlar vergisi istisnasından yararlanılmayacaktır.

Yurt dışı iştirak D’nin sermayesine iştirak oranı %10’un altında olmasına rağmen, her birinin sermayesine en az %10 oranında ortak olunan A,B,C ‘ deki iştirak tutarının nakit varlıklar dışındaki aktif toplama oranı %75’i aştığından, 2 yıldan fazla süreyle elde tutulmuş olan D’ye ait iştirak hissesinin satışından sağlanan kazanç da istisna olarak değerlendirilecektir.

NOT: Yukarıda verilen örnekte Maliye Hesap Uzmanları Derneği tarafından yayınlanan 2023 Beyanname Düzenleme Kılavuzu’ndan yararlanılmıştır.