SINAİ MÜLKİYET HAKLARINDA İSTİSNA

      Hukuki açıdan korunmaya değer görülen fikir, zekâ ve beceri ürünleri sınai mülkiyet ve telif hakları olarak iki kısımdan oluşur. Genel olarak edebi ve ilmi eserler, güzel sanatlar ve müzik eserleri telif haklarını oluştururken, buluşlar, markalar, sınai tasarımlar, know-how, ticari sırlar ise sınai mülkiyet kapsamındadır. Teknolojik gelişme ve buluşların hem geliştirilmesi hem de yaygınlaştırılması amacıyla KVK 5/B maddesinde istisna yoluyla teşvik sağlanmıştır. Buna göre;

Türkiye’de gerçekleştirilen araştırma, geliştirme ve yenilik faaliyetleri ile yazılım faaliyetleri neticesinde ortaya çıkan buluşların,

- Kiralanması sonucu elde edilen kazanç ve iratların,

- Devri ve satışı neticesinde elde edilen kazançların,

- Türkiye’de seri üretime tabi tutularak pazarlanmaları halinde elde edilen kazançların,

- Türkiye’de gerçekleştirilen üretim sürecinde kullanılması sonucu üretilen ürünlerin satışından elde edilen kazançların patentli veya faydalı model belgeli buluşa atfedilen kısmının %50’si kurumlar vergisinden istisnadır.

Buluşa yönelik hakların ihlal edilmesi neticesinde elde edilen gelirler ile buluş nedeniyle alınan sigorta veya diğer tazminatlar için de uygulanır.

İSTİSNADAN KİMLER YARARLANIR?

- Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde ikametgahı olan ya da sınai veya ticari faaliyette bulunan gerçek ya da tüzel kişiler,

- Paris Anlaşması hükümleri dahilinde başvuru hakkına sahip olanlar,

- Bu kapsam dışında kalmasına rağmen, Türkiye Cumhuriyeti uyruğundaki kişilere veya fiilen patent ve/veya faydalı model belgeli koruması tanıyan devletlerin uyruğundaki gerçek veya tüzel kişiler karşılıklılık ilkesi uyarınca yararlanabilecektir.

İSTİSNADAN YARARLANMANIN ŞARTLARI NELERDİR?

- Buluşlara ilişkin araştırma, geliştirme ve yenilik faaliyetleri il yazılım faaliyetlerinin Türkiye’de gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

- İncelemeli sistemle patent veya olumlu araştırma raporu sonucunda Türkpatent kurumundan faydalı model belgesi alınması gerekir.

- Patent veya faydalı model belgesi üzerinde tekel niteliğinde özel bir ruhsata sahip olunması gerekir.

- İncelemeli sistemle alınan patentlerde koruma süresi TÜRKPATENT’e başvuru tarihinden itibaren en fazla 20 yıldır. Faydalı model belgelerinde ise bu süre en fazla 10 yıl olarak belirlenmiştir. İncelemesiz sistemle verilen patentlerde koruma süresi 7 yıldır. Ancak süre bitmeden patent sahibinin talebi üzerine yapılan inceleme sonucunda incelemeli patent verilmesi halinde, incelemeli sistemle patent verildiği tarihten itibaren kalan koruma süresinin sonuna kadar elde edilen kazanç ve iratlar için de istisna uygulanabilir.